VWO – Periode 7 – Opdracht 1

Herkenning & Vervreemding
Een introductie

Voor velen is kunst iets vreemds en abstracts, terwijl er anderzijds ook kunst is dat herkenning biedt.

Waarom kijken mensen naar kunst (luisteren ze naar muziek, gaan ze naar de film of naar het theater)?

Kunstenaars gebruiken ook graag herkenning en vervreemding in hun werk. Zo kan je ook iets dat herkenbaar is, verwerken in kunst op een manier waardoor het vervreemdend werkt.

Zie het videofragment hieronder.
(bekijk vanaf 31:25 tot 37:20)

Is kunst noodzaak?

Een portret van Sergei Polunin

Heb je wel eens van Sergei Polunin gehoord?
Waar ken je hem van?
En als je hem niet kent: wat denk je dat hij doet

(doe een gok aan de hand van de foto hiernaast)?

Zijn levensverhaal wordt in de volgende video vertelt.

Sergei Polunin nam in 2015 definitief afscheid van de danswereld met een speciale videoclip. Een bevriende danser maakte de choreografie, waarin Sergei zijn passie voor dans, maar ook de (mentale) pijn die hij daarbij geleden heeft, duidelijk wilde laten zien.

Om het persoonlijker te maken koos Sergei voor een lied van Hozier dat hem erg raakte.

Sergei liet zijn fans in ongeloof achter: Hoe kon deze getalenteerde jonge danser besluiten nooit meer te dansen?! De reacties waren massaal en overvielen Sergei.

Hozier was onder de indruk van de clip die Sergei op zijn ‘Take me to church’ had gemaakt en benaderde Sergei voor een officiële videoclip van een nieuwe single en plots leek er een nieuwe mogelijkheid voor Sergei geboren.

Opdracht 1
Is kunst noodzaak?

Beantwoord de twee onderstaande vragen en leg bij beide vragen uit waarom je dit stelt:

Is kunst noodzaak voor jou? Zo ja, welke kunstdiscipline is specifiek noodzaak en waarom? Zo nee, waarom niet, wat is voor jou wel noodzaak (buiten de eerste levensbehoefte)?
Welke artiest (band, acteur, tekenaar, danser, fotograaf of welke kunstenaar dan ook) ken jij, die je als zeer gepassioneerd ervaart? Is voor hem/haar kunst noodzaak? Waarom denk je dit wel of niet?

Dans
Abstracte kunstvorm

Dans is mogelijk één van de meest onbegrepen kunstvormen en tegelijk zit het in de basis al van kleins af aan in ons lijf.

Hoe komt het dat dans zo vreemd en tegelijk zo bekend voor ons is?

Scapino ballet (Rotterdam)
While the leaves are blowing

Scapino Ballet is een dansgezelschap uit Rotterdam, dat met name moderne dans maakt.

Moderne dans is qua techniek gebaseerd op klassiek ballet, maar werkt met heel vrije en eigen bewegingen.

In de dans (die je hiernonder kan bekijken – tot 12:18) is niet alleen de dans van belang, maar ook de gesproken tekst die je hoort.

Wat herken je?

Opdracht 2A
Analyse ‘While the leaves are blowing’

We hebben eerst een kort stuk van de dans van Scapino bekeken en kort besproken wat je herkende in de dans. Daarna hebben we het artikel over de dans gelezen en de hele dans bekeken.

Noem tenminste 4 dingen die je herkende in deze dans/het verhaal.
Noem tenminste 3 dingen die je vreemd vond (of niet goed begreep) in de dans/het verhaal.
We hebben het over herkenning en vervreemding. Valt deze dans eerder onder herkenning of vervreemding voor jou? Leg uit waarom.

Je mag deze vragen in een verslag of ‘podcast’ beantwoorden. Je kan dit eventueel ook samen doen, maar weet dat het aandeel van ieder persoon gelijk moet zijn en op te merken moet zijn voor de docent.

3LAB – 2DOC
Sisters

Artistieke dansfilms worden niet vaak gemaakt en al helemaal sporadisch worden ze op tv uitgezonden. “Sisters” is een Nederlandse dansfilm, die wel via tv te zien is geweest.

(lees van te voren de beschrijvingen onder de film door!)

https://www.2doc.nl/speel~VPWON_1295792~sisters-3lab~.html

Sister

Via deze link kan je de film zien.

Opdracht 2b
Analyse ‘Sisters’

Noem tenminste 3 dingen die je herkende in deze dans/het verhaal. Leg ook uit hoe je dit herkende.
Noem tenminste 3 dingen die je vreemd vond (of niet goed begreep) in de dans/het verhaal. Leg uit waardoor/waarom dit vreemd op je overkwam.
We hebben het over herkenning en vervreemding. Valt deze dans eerder onder herkenning of vervreemding voor jou? Leg uit waarom.
Deze dansers zijn nog behoorlijk jong. Maakte dit voor jou verschil in het beleven van deze dans? Leg uit waarom.

Opera ballet Vlaanderen
Mea Culpa

Voordat je een fragment gaat bekijken, beantwoord je onderstaande vraag:

Wat betekent de titel van dit ballet ‘Mea culpa’?

Bekijk de eerste dans van deze voorstelling
(die kan je hieronder bekijken – tot 7:20).

Mea Culpa

Opdracht 2C
Analyse ‘Mea Culpa’

Het balletgezelschap zelf legt uit, dat dit ballet over o.a. schuldgevoel, ongelijkheid en discriminatie gaat.

Noem tenminste 3 dingen in het stuk dans dat jij hebt gezien, die je herkende binnen dit thema? Leg ook uit hoe je dit herkende.
Noem tenminste 3 dingen in de dans die jij vreemd vond ten opzichte van het thema? Leg uit waardoor/waarom dit vreemd op je overkwam.
We hebben het over herkenning en vervreemding. Valt deze dans eerder onder herkenning of vervreemding voor jou? Leg uit waarom.
Wat kan je vertellen over het vakmanschap van deze danser? Leg je antwoord uit.

Opdracht 2D
3x een dans: herkenning en/of vervreemding

We hebben de afgelopen tijd drie dansen gezien, allemaal met een vervreemdend karakter en toch met een (redelijk) herkenbaar verhaal.

Maar welke van de drie dansen sprak jou het meest aan? Waarom was dit? Zat dit in de herkenning van het verhaal, of in het vakmanschap van de danser(s), of was juist de vervreemding in deze dans het meest interessant voor jou, of spraken de bewegingen in deze dans je aan?

Leg jouw antwoord vast in verslag van tenminste 200 woorden en gebruik daarbij rustig ook de antwoorden van de afgelopen drie opdrachten. Voel je ook vrij om de dansen nog eens te bekijken, misschien is je mening toch iets anders dan je eerst dacht.

Voorbereiding op les 2

Lees het de volgende tekst over het boek “Dorsvloer vol Confetti” en de auteur van dit boek.

Auteur Franca Treur (1979) groeide op in een gelovig gezin met drie broers op een boerderij even buiten Meliskerke, Walcheren. Op haar achttiende vertrok ze naar Leiden om psychologie te studeren. Na de propedeuse switchte ze naar Nederlandse letterkunde waar ze in 2003 afstudeerde.

In haar studententijd schreef ze veel voor het studentenblad van de reformatorische studentenvereniging CSFR, tot ze in 2001 met het geloof brak. Daarnaast werkte ze onder meer in de thuiszorg en als docent Nederlands op de Haagse Hogeschool. Later doceerde ze Nederlands als tweede taal aan buitenlandse studenten.

In oktober 2009 debuteerde ze met de roman Dorsvloer vol Confetti. Het werd meteen door de literaire critici erg positief besproken, en het boek groeide uit tot een bestseller. Een jaar na verschijnen ontving ze het honderdduizendste exemplaar, een voor de gelegenheid gemaakte uitgave op Bijbelpapier.

Het roman speelt zich af in een vergelijkbaar, maar groter, gezin als dat van Franca Treur zelf. ’s Winters zijn de zondagen het snelst voorbij. Als de dominee om vier uur de middagdienst afsluit met de zegen voor weer een hele week, vliegen ze alle zeven naar het fietsenhok. ‘Om de poten te breken,’ zegt de vader. ‘Daar komen nog eens ongelukken van.’ Dat zegt hij altijd: ‘Daar komen nog eens ongelukken van.’ Net als: ‘Als je brokken maakt, ik betaal niks hoor.’ Hoeveel kracht hebben woorden? Hoe onschuldig zijn de fantasieën van een meisje van twaalf?

De jonge Katelijne groeit in de jaren tachtig en negentig op in een strenggelovig boerengezin in Zeeland. Als enig meisje tussen zes broers wordt ze nauwelijks bij het boerenwerk betrokken. Hierdoor gaan ook de gesprekken aan tafel grotendeels aan haar voorbij.

Terwijl haar verlangen om mee te doen onverminderd groot blijft, gaan haar gedachten hun eigen gang. Daarbij laat ze zich meeslepen door verhalen. Familieverhalen, dorpsroddels, Bijbelverhalen, bekeringsgeschiedenissen. Ook sprookjes, al mag ze die eigenlijk niet lezen, omdat het leugens zijn die haar afhouden van de Waarheid. Ze merkt dat haar eigen woorden grote gevolgen hebben voor haar familie.

Riverdance

Tango Rojo

Yanis Marshall Chorography

De volgende vragen dienen behandeld te worden:
Hoe verliep het verhaal? (keuze uit chronologisch, met flashbacks, flash forwards of een mengvorm) Leg uit.

Volgens een recensie van Lotte Brugman (deleesclubvanalles.nl) heeft het boek, en daarmee ook de film een kracht én een zwakte. Wat vind jij? Ben je het met de recensent eens of zie jij het anders? Leg uit?

Lees de recensie →

Wat vind je van de actrice (Hendrikje Nieuwerf) die Katelijne speelt? Is je iets specifiek aan haar opgevallen?Vond je haar passend gecast?

En wat vond je van het spel in het algemeen? Leg uit. (denk aan: geloofwaardig, meeslepend, afstandelijk etc.)

Welke beeldtechnieken vielen jou het meest op tijdens het kijken naar deze film? Welke maakten het meest indruk op jou en waarom?

Wat viel jou op aan het geluid/de muziek bij de film? Welke momenten werden ondersteund door geluid/muziek? Geef concrete voorbeelden van de verschillende soorten momenten. En hoe werkte dat op jou?

Wat vond je van de keuze van de mise-en-scène (de locaties, de kleding, rekwisieten, decors)? Versterken ze juist het verhaal of spreken ze het verhaal tegen? Leg jouw antwoord uit!

Recensie (de leesclubvanalles.nl)

“Katelijnes worsteling met het geloof en haar verlangen om erbij te horen wordt soms wat onderbelicht: het is vaak impliciet, onuitgesproken aanwezig.

Dat is tegelijk de kracht én de zwakte van Dorsvloer vol confetti: enerzijds laat Treur zien dat je kunt twijfelen aan de doctrine waarmee je bent grootgebracht, zonder de liefde voor en affiniteit met je gemeenschap en familie te verliezen, anderzijds schept die nuance ook een afstand tussen Katelijne en de lezer. Dorsvloer vol confetti biedt geen stortvloed van gebeurtenissen en ideeën, maar doordrenkt je langzaam met een beeld van het leven van een jong meisje in een strenggelovige Zeeuwse gemeenschap – zoals je van lopen in de motregen ongemerkt doorweekt kunt raken. Dat is in dit geval indrukwekkend prettig.”

VWO – Periode 7 – Opdracht 1